Veteriner immünolojisi denilince akla evcil hayvanlarımızın maruz kaldığı alerjiler gelir. Ayrıca artritte iltihaplanma gibi hastalıklarla gevşek bir şekilde ilişkilendiririz. Ancak bu çalışma alanı, hayvan sağlığının hemen hemen tüm disiplinlerini ilgilendirmektedir. Özellikle bulaşıcı ve otoimmün hastalıkların teşhisi, önlenmesi, tedavisi ve kontrolü için geçerlidir.
Bağışıklık sisteminin belirli özelliklerine ilişkin bilgi evcil hayvanlara odaklanır ancak çiftlik hayvanları, vahşi hayvanlar ve bilimsel deneylerde kullanılan hayvanlar için de geçerlidir.
Küresel kriz ve pandemi anlarında, bağışıklık sistemi, aşılar, yaygınlık ve diğerleri gibi terimler günün emridir.Pek çoğunun bilmediği şey, onları hayvanlar aleminde uygulamaktan sorumlu olan veterinerlik çalışma dallarının olmasıdır. Bu alanda veteriner immünolojisi hakkında bilmeniz gereken her şeyi açıklıyoruz.
Aşılar, veteriner immünolojisinin gelişiminin bir ürünüdür
Hayvan hastalıklarının yaygınlığının -mevcut vakaların- üremelerini ve ayrıca halk sağlığını tehdit ettiği bir gerçek. Keşfedildiğinden beri, aşı uygulama stratejisi çeşitli bulaşıcı hayvan hastalıklarını kontrol etmede kilit rol oynadı. Hepimizin aklında, her ikisi de insanları etkileyebilecek zoonotik hastalıklar olan influenza A veya domuz gribi gibi hastalıklar var.
Etkili bir aşılama stratejisine ulaşmanın, aşının kalitesi ve uygulama protokolü gibi çeşitli faktörlere dikkat etmeyi gerektirdiğini akılda tutmak önemlidir. Ek olarak, örneğin kandaki koruyucu antikorları ölçerek etkisini doğrulamak önemlidir.
Bütün bu konular, yeni aşıların formülasyonu ve adjuvanların bağışıklamalar üzerindeki etkileri, veteriner immünolojisinin uygulanmasını ve geliştirilmesini gerektirir.
Evcil hayvanlar ve çiftlik hayvanları üzerinde veteriner immünolojisi
Hayvan bağışıklık sistemi koruyucu etkisini farklı mekanizmalarla gösterir. Spesifik olmayan veya doğuştan gelen bağışıklık olarak da adlandırılan doğal bağışıklığın bileşenleri, bulaşıcı mikroorganizmalara maruz kalmadan önce mevcuttur, örneğin:
- Deri ve mukoza gibi fiziksel engeller.
- tamamlayıcı sistem gibi kan molekülleri.
- Fagositik kan hücreleri: doğal öldürücü hücreler gibi.
- Kanda dolaşan ve bağışıklık tepkisini yönlendiren proteinler olan sitokinler, örneğin interferonlar ve tümör nekroz faktörü.
Öte yandan, spesifik veya kazanılmış bağışıklık, yabancı maddelere maruz kalmanın neden olduğu veya uyardığı savunma mekanizmalarını ifade eder. Spesifik olarak onu indükleyen enfeksiyöz ajanla reaksiyona girerler. Edinilmiş bağışıklık sayesinde aşılar, vücudu olası enfeksiyonlara karşı korumada etkilidir.
Aşılar, patojenin zayıflamış veya ölü formlarını bağışıklık sistemimize maruz bırakır, böylece hayvan vücudu enfekte olmadan onu tanıyabilir ve onunla savaşabilir. Bu tepki kapasitesi hatırlanır, aşılanmış canlıyı aşılanmış patojene karşı bağışıklaştırır.
Hastalıkların teşhisinde veteriner immünolojisi, virüs, bakteri ve veteriner parazitleri gibi patojenlerin serolojik yöntemlerle saptanmasını ifade eder. Ayrıca, yeni teşhis yaklaşımlarının geliştirilmesi ve test edilmesi için de geçerlidir. Ayrıca antibiyotik duyarlılığının belirlenmesi için laboratuvar yöntemleri de kullanılabilir.
İmmünoloji, hayvanlar için hayatlarının her aşamasında anahtardır
Bağışıklık sistemindeki küçük farklılıkların, farklı türlerin yavruları için yaşam ve ölüm arasındaki farkı oluşturabileceği unutulmamalıdır. Tipik bir örnek, insanlardan farklı olarak antikorsuz doğan geviş getiren hayvanlardır. Bunun nedeni, plasentalarının bu proteinleri annenin kanından geçirmemesidir. Bu nedenle buzağı, anne tarafından üretilen ilk anne sütü türü olan kolostrumda bulunan IgA tipi antikorların alımına büyük ölçüde bağımlıdır.
Bağışıklık Hastalıkları
Bazen bağışıklık tepkisinin hayvanın kendisi için olumsuz etkileri olabilir. Alerji gibi durumlar böyledir. Hastalığın immünopatolojik gelişimine yol açan kaprin artrit ensefaliti ve köpek distemper virüsü gibi enfeksiyonların acı çekmesinin sonuçları da dahildir.
Biyoteknolojinin gelişmesi ve hayvanların bağışıklık tepkilerine ilişkin anlayışımızın artması, hastalıkları önleyebilecek aşıların geliştirilmesinde etkili oluyor. Son olarak, mevcut koronavirüs krizinin de gösterdiği gibi, vahşi hayvanlarda bulaşıcı ajanların tespiti viral salgınların yönetiminde çok önemli olabilir.
