Hayvan davranışlarının incelenmesi, kedi ve köpeklerle sınırlı değildir. Aslında, kapalı koşullarda yaşayan insan olmayan herhangi bir canlı, psikolojik bozukluklar veya davranış sorunları geliştirmeye yatkındır.
Düşman klinik etolojisi tam da bu konudan sorumludur: atların muzdarip olabileceği davranış bozuklukları. Etoloji ve veterinerlik biliminin birleşmesinden doğan bu yöntem, tek tırnaklıların ruh sağlığını korumanın en iyi yoludur. Detaylı olarak görelim.
At klinik etolojisinin temelleri
Eğer etoloji, hayvan davranışının farklı yönlerini inceleyen bilim ise, veterinerlik dalını eklemek, atlardaki (bu durumda) davranış ve duygudurum sorunlarını teşhis etmeyi ve tedavi etmeyi mümkün kılar.Bunun için hayvanın normal ve sağlıklı davranışı da incelenir.
Bu nedenle, bir atta ruhsal bozukluk varlığında, tek başına veterinere veya at eğitmenine gitmek tam olarak etkili değildir. Sorunu çözmek için atın psikolojik ihtiyaçlarının bütüncül ve küresel bir vizyonu gereklidir.
Bir atın davranış sorunu nasıl teşhis edilir?
Atın normal ve sağlıklı davranışına ilişkin bilgilere dayanarak, doğrudan gözlem yoluyla çeşitli sapmalar tespit edilebilir. Normalde eğitmen tarafından tespit edilen bu durum, at etoloğunun muayenesiyle de doğrulanır.
Öte yandan attan sorumlu insan ile görüşme yapılır. Bu davranışın sıklığı ve yoğunluğunun yanı sıra hayvanda gözlemlendiği zamanı da bilmeniz gerektiğinden iyi bir öykü almak önemlidir.
Son olarak fiziksel sağlık muayenesi yapmak da çok önemlidir. Bu, gözlemlenen sorunların fiziksel bir hastalık belirtisi olmamasını sağlar. Eğer öyleyse, tedavi atın davranışına değil, bu rahatsızlığa yönelik olmalıdır.
Atlardaki temel davranış sorunları
Diğer tüm hayvanlar gibi atlar da davranış sorunları geliştirebilir. Bu son terim, insanları rahatsız eden veya eğitimi zorlaştıran at alışkanlıklarına atıfta bulunmayı amaçlamaz, daha çok korku veya can sıkıntısı gibi psikolojik ıstırap koşullarından kaynaklananları ifade eder.
Bu nedenle itaatsiz bir atın davranış sorunları olduğu söylenemez. Birisi üzerine bineceği zaman ısırırsa, hayvanın üzerinde insan taşımama isteğine karşılık verir; ancak etrafta tehdit edici bir şey yokken ısırırsa bu bir davranış sorunudur.Bununla birlikte, en yaygın olanları görelim:
- Saldırganlık: Bu davranış genellikle korkudan kaynaklanır. Günlük olarak köşeye sıkıştırıldıkları durumlara maruz kalırlarsa, alışılmış bir savunma modeli olarak saldırganlık geliştirirler.
- Yeme bozuklukları: Bu sorunlar genellikle bakıcının yanlış beslenmesinden kaynaklanır. Örneğin, yiyeceğe yalnızca çok kısıtlı süreler boyunca erişebilen bir at, aşırı yemeye daha yatkın olacaktır.
- Stereotipler: Sürekli sallama, ahırın tahtasını ısırma veya hava yutma gibi hayatta kalmayla ilgili sonu olmayan tekrarlayan davranışlar.
- Patolojik korkular: genellikle zayıf eğitimden veya zayıf sosyalleşmeden kaynaklanır. Bu sayede at, zararsız durumlardan, nesnelerden veya insanlardan korkar, buna kaçma davranışları ve/veya saldırganlık ile karşılık verir.
At klinik etolojisinde kullanılan terapiler
Tay söz konusu olduğunda, bu davranış problemlerini erkenden tespit etmek tedaviyi çok daha kolaylaştırır. Bu zamanda, davranış yönlendirmesine genellikle çevreye aşina olma ve sosyalleşme yoluyla başvurulur. İlaç alma, karavana binip inme, bandaj vb. işlemler uygulanacaktır.
F altlar geliştikçe davranışlarını düzeltmek ve kendilerini çevreye yenilemek için daha kolay zaman geçirirler.
Öte yandan at klinik etolojisinde terapi 4 temel dayanağa dayanır. Onları aşağıda görelim:
- Çevresel zenginleştirme: can sıkıntısından ve bundan kaynaklanan sorunlardan kaçınmak için gereklidir. Ortama öğe ekleme veya değiştirmeden oluşur.
- Psikoterapi: alışkanlık veya karşı koşullandırma gibi gerçek davranış değiştirme teknikleri.
- Psikofarmasötikler: Bazen çok ciddi vakalarda destek tedavi olarak kullanılırlar. Bazı örnekler antidepresanlar, hormon tedavileri veya anksiyolitiklerdir.
- Ameliyatlar: hadım etme en yaygın olanıdır. Bazı atlar davranışlarını bu şekilde yumuşatarak, insanlarının ve terapistlerinin güvenli bir şekilde yönetmesini sağlar.
Özgür ya da uygun koşullarda yaşayan bir at, genellikle davranış sorunları geliştirmez. Bu nedenle, hayvanın terapisinin bir kısmı, bakımının ona acı çekmesine neden olan yönlerini iyileştirmek olacaktır. Daha sonra tekrar bir blokta yaşarlarsa onlara terapi vermenin faydası yok, sağlıkları asla unutulmamalı.